Chciałbym spytać o pisownię potencjalnego przymiotnika od wyrażenia północ Republiki Południowej Afryki. Chcąc trzymać się reguły [186], powinniśmy napisać północno-południowo-afrykański. Jest to jednak połączenie tak egzotyczne, że wolę zasięgnąć Państwa opinii. Czy powyższą regułę można również zastosować do przymiotnika późno-zimno-wojenny?

Dzień dobry,
jak należy w czasie oficjalnej imprezy kulturalnej tytułować przedstawiciela konsulatu: „Witamy panią konsul generalną Annę…” czy „… konsula generalnego RP, panią Annę”?
Drugie pytanie: łącznik czy bez łącznika w nazwach miast i dzielnic, np. Hawierzów-Błędowice czy Hawierzów Błędowice (z czego Błędowice były samodzielną gminą, a później stały się częścią miasta)? Inny przykład to Trzyniec-Centrum (Trzyniec Centrum).
Dziękuję i pozdrawiam
Lidia Kosiec

Witam serdecznie,

mam pytanie odnośnie powodu, dla którego mówimy "1 rok" ALE "2,3,4 LATA" ALE i "5,6,7... LAT".

Co jest tego powodem???

Będę bardzo wdzięczna za odpowiedź.

Droga Redakcji,
Zachęcona dotychczasową współpracą pozwolę sobie wysłać kolejne pytania:
1. Często słysze w kościele w czasie mszy św. zwrot: wysłuchaj nasze prośby. Coś mi wtedy „zgrzyta”, bo wydaje mi się, że poprawna wersja powinna być w bierniku, tzn. wysłuchaj naszych próśb. Która wersja jest właściwa?

2. „Ktoś z branży” (bibliotekarskiej) powiedział mi, ze forma starodruki jest niewłaściwa (potoczna), i poprawnie powinno być: stare druki. Czy to prawda?

3. Czy jest różnica znaczeniowa pomiędzy stiukiem a sztukaterią. W dostępnych mi słownikach nie udało mi się znaleźć jednoznacznej odpowiedzi (chodzi mi konkretnie o określenie „takiego coś” z gipsu na suficie lub ozdobnej listwy biegnacej pod sufitem dookoła ścian). Czy należy to nazwać stiukiem, czy sztukaterią? Jeżeli pytanie wykracza poza zakres porad świadczonych przez Państwa, prosze zignorować.

4. Wprawdzie pytanie dotyczy łaciny, ale „zadomowionej” w naszym języku. Czy poprawnie jest de gustibus non disputandum est (z orzeczeniem na końcu), czy de gustibus non est disputandum (zmieniony szyk).

Serdecznie pozdrawiam
Barbara Rościszewska

Dzień dobry.
Moje pytanie dotyczy zasadności odmieniania słowa dafnia w dopełniaczu l.mn. jako dafni, czyli bez podwójnego i na końcu (wbrew zasadzie, że rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone na -ia tworzą D. l. mn. na -ii, o ile mają pochodzenie obce). Tak na przykład odmieniamy podobnie brzmiące terminy biologiczne: huernii, urolagnii, beckmannii itp. Zaś dafnia w istocie pochodzi z n.-łac.
Dziękuję.

1. Jak się powinno pisać słowo sanhedryn, dużą czy małą literą? W Nowym słowniku ortograficznym PWN (Warszawa 1999) pisane jest małą literą. Dużą literą słowo to zaczyna się we wszystkich dostępnych mi materiałach religioznawczych, a mianowicie: Anna Świderkówna – Rozmowy o Biblii, PWN Warszawa 2000; Peter Occhigrosso – Sekty Religie Wyznania, Muza SA Warszawa 1999; Konig Waldenfels – Leksykon Religii, Verbinum Warszawa 1997.

2. Jak powinno się określać członka innego niż mojżeszowe wyznania?
a)nie-Żyd
b)nie-żyd
c)nieżyd

Witam,
jakie funkcje może pełnić słowo się? Wiem, iż jest się zwrotne, jest się powiązane z filozofią Heideggera, jednak jakie inne funkcje językowe może pełnić to słowo? Szczególnie w zwrotach typu pytać się czy nie mówi się z pełnymi ustami.
K.B.

Szanowni Państwo,
czy wyrażenia „Stary Ląd”, „Stary Kontynent” należy zapisywać wielkimi literami, tak jak „Stary Świat”? Czy wielkimi literami zapiszemy nazwę „Szkoła Rycerska” (szkoła założona przez króla Stanisława Augusta)?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik

Szanowni Państwo,
bardzo mnie ciekawi, skąd homonimiczność wyrazu szacunek. Nie widzę na pierwszy rzut oka bliskości między dwoma głównymi znaczeniami (takimi jak w SJP). Interesujące jest to, że homonimiczność występuje też w formach synonimicznych. Na przykład estyma oznacza ‘poważanie’, a w bardziej specjalistycznym języku występuje pojęcie estymacji, odnoszące się do drugiego znaczenia szacunku. Wygląda na to, że rzecz sięga poza obręb naszego języka. Tym bardziej frapuje mnie źródło.

Czy w języku staropolskim występowało słowo SZCZYL jako gwarowe lub lekceważące określenie małego wiejskiego chłopca?